“चित्रपट हा केवळ मनोरंजनाची साधने नसून सामाजिक, भावनात्मक, सांस्कृतिक विचारांची मांडणी करण्याचं माध्यम आहे.” या विचारापासून भारतीय चित्रपट क्षेत्राला मिळालेल्या राष्ट्रीय गौरवांची देवाणघेवाण फार महत्वाची आहे. 2025 मध्ये 71 वे राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार वितरण सोहळ्यात मराठी चित्रपट “नाळ 2” मधील चिनी (Chimi) या बालभूमिकेसाठी त्रिशा ठोसर यांना सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार (Best Child Artist) हा राष्ट्रीय पुरस्कार मिळालाच नाही, तर त्याच्या पार्श्वभूमीमागील संघर्ष, सामाजिक परिणाम आणि भविष्यातील प्रेरणा अमूल्य आहे.
या लेखात आपण पुढील बाबींचा सविस्तर आढावा घेऊ:
“नाळ 2” चित्रपटाचा सार आणि स्वभाव
चिमी (Chimi) भूमिकेचा महत्त्व
त्रिशा ठोसरची ही कामगिरी आणि निवड
राष्ट्रीय पुरस्कार — प्रक्रिया, स्वरूप आणि विधी
पुरस्कार प्राप्तीचा सामाजिक आणि सांस्कृतिक अर्थ
मराठी सिनेसृष्टीवर आणि बालकलाकारांसाठी होणाऱ्या परिणाम
भविष्यातील दिशा आणि अपेक्षा
“नाळ 2” – चित्रपटाचा परिचय आणि वैशिष्ट्ये
“नाळ 2” हे मराठी भाषेतील २०२३ साली प्रदर्शित झालेले एक भावनात्मक कुटुंब-कथानक (drama) आहे.
हा चित्रपट सुधाकर रेड्डी याक्कन्ती यांनी दिग्दर्शित केला आहे आणि संवाद, कथा यांचे श्रेय नागराज मंजुळे यांना आहे.
चित्रपटाची कथा एका कुटुंबाभोवती फिरते — चैतू (Shrinivas Pokale) यांनी पालकांसह गावात परत येऊन आपल्या मूळ कुटुंबाशी पुनर्समागम करणे, त्यात वेळोवेळी उभ्या होणाऱ्या भावनिक व नात्यांच्या गाठी-घोट्यांवर चित्रपट लक्ष केंद्रीत करतो.
चित्रपटात चिमी (Chimi / Revati) ही पात्र अत्यंत नाजूक व संवेदनशील आहे. ती चैतूची लहान बहीण आहे, आणि तिच्या मनातील संघर्ष—तो भाऊ म्हणून स्वीकारण्याचा, नवीन नात्यांना जुळवून घेण्याचा—हे बाबी सुबकपणे दाखवण्यात आल्या आहेत.
मराठी चित्रपटसृष्टीतील काही समीक्षक म्हणाले की या चित्रपटात “Treesha Thosar is so delightful that her occasionally overstated precocity is forgiven” याप्रमाणे कौतुक व्यक्त झाले आहे.
“नाळ 2” याला “Best Children’s Film” हा राष्ट्रीय पुरस्कार देखील मिळाला आहे, ज्यामुळे या चित्रपटाचे दर्जा आणि सामाजिक संदेश अधिक दृढ झाले आहे.
चिमी (Chimi) – भूमिका आणि महत्त्व
चिमी ही पात्र कथा चालवण्याच्या केंद्रस्थानी आहे. तिच्या मनोभावना, अनबद्ध अपेक्षा आणि भाऊ-बहिणीच्या नात्याची गुंतागुंत ही कथानकाला आधार देते.
चिमीच्या नजरेतून आपल्याला बालदृष्टी (child’s perspective) आणि नातेसंबंधांचे कोडे दोन्ही दिसतात.
त्रिशाच्या (Treesha / Trisha) अभिनयामुळे चिमी पात्रात जी “अद्वितीय सचोटी व नैसर्गिकता” आली, ती निर्णायक ठरली.
छोटे वय असून देखील ती भावनांची झेप घेऊन गेली आणि दृश्याला धैर्य आणि विश्वास देऊन गेले.
या भूमिकेच्या यशामुळे, चिमी या पात्राने सिनेमात संवेदनशीलतेचा एक ब्रेक थ्रू दिला आहे, ज्यामुळे लोकांना त्यात गुंतवून ठेवणं सहज झाले आह
त्रिशा ठोसर (Treesha Thosar): कामगिरी, संघर्ष आणि निवड
प्रारंभ आणि पार्श्वभूमी
मागील बातम्यांनुसार, त्रिशा ठोसर (Treesha Vivek Thosar) ही खूप लहान वयातील बालकलाकार आहे. काही वृत्तानुसार ती ४ वर्षांची असून, तिच्या वयानुसार ती सर्वात किमान वयोमानाने राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकणारी बालकलाकार बनली आहे.
काही बातम्यांमध्ये म्हटलं आहे की ती प्रत्यक्षात चित्रपटाच्या छायांकनात ३ वर्षांची होती; म्हणजे तिनं खूपच कमी वयात अभिनय केला.
निवड प्रक्रिया आणि निर्णय
राष्ट्रिय पुरस्कारांसाठी विविध निवड समित्या असतात ज्या तांत्रिक, सांस्कृतिक, कलात्मक पैलूंना आधार देतात. या केस मध्ये, त्रिशा ठोसर चिमीची भूमिका सजवण्यात निवड झाली आणि त्याची गुणवत्ता इतकी संतुलित होती की ज्यूरीने तिचे काम मानले.
प्राप्त माहिती नुसार, या वर्षी Best Child Artist या विभागात ती इतर बालकलाकारांसोबत समान दर्जावर होती. त्याच बरोबरीने, “नाळ 2” मधील इतर बालकलाकार—श्रीनिवास पोकळे आणि भार्गव जगताप यांनाही तेच पुरस्कार मिळाले आहेत.
एक बातमी असे देखील आहे की, > “चिमीची भूमिका साकारणारी अभिनेत्री त्रिशा ठोसरने राष्ट्रीय पुरस्कार पटकावला आहे … अवघ्या सहाव्या वर्षी तिने हा सन्मान केला आहे.” या विधानामुळे वयाबाबत थोडीशी गोंधळ निर्माण झाला; पण अनेक विश्वसनीय बातम्यांनी तिला ४ वर्षांची म्हटले आहे.
समारंभातील घटना
राष्ट्रीय पुरस्कार वितरण सोहळ्यात त्रिशाने मंचावरील तिचा प्रवेश व पुरस्कार स्वीकारताना एक निरागसतेची छाप ठेवली.
मंचावर जाऊन तिने राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मूंना प्रणाम केला आणि शांतपणे पुरस्कार स्वीकारले. तिच्या या सहज व स्वाभाविक वासाने श्रोते, अभिनेत्यांपर्यंत सर्वांना भावले.
सोमेकाळी तसेच सार्वजनिकपणे ती म्हणाली —
माझ्या ‘नाळ 2’ या चित्रपटातील चिमी या भूमिकेसाठी मला राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला. वयाच्या अवघ्या सहाव्या वर्षी इतका मोठा सन्मान स्विकारताना संपूर्ण सभागृहाने उठून टाळ्यांचा कडकडाट केला.”
या प्रकारे, तिचा पत्रकारांशी संवाद, व सोशल मीडियावर पोस्ट केलेल्या अभिव्यक्तींनी अधिक लोकांचा लक्ष वेधले.
राष्ट्रीय पुरस्कार – स्वरूप, प्रक्रिया आणि मूल्य
राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार: एक संक्षिप्त माहिती
भारत सरकार प्रत्येक वर्षी राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार (National Film Awards) देते. हे पुरस्कार भारतीय चित्रपट क्षेत्रातील कलात्मक व तांत्रिक उत्कृष्टतेला सन्मान देतात.
पुरस्कारांची निवड प्रक्रिया विविध समितींकरवी होते, ज्यात कडून कडवी बैठक, गुणांकन आणि निवड प्रक्रिया पार पाडली जाते.
प्रमुख पुरस्कृत श्रेणींमध्ये Best Actor, Best Film, Best Director, Best Child Artist, Best Children’s Film, इत्यादी आहेत.
प्राप्त पुरस्कारांमध्ये “स्वर्ण कमल” (Swarna Kamal), “रजत कमल” (Rajat Kamal), प्रमाणपत्र आणि आर्थिक पारितोषिक असतात.
“Best Child Artist” पुरस्कार
Best Child Artist हे एक महत्त्वाचे विभाग आहे, ज्याद्वारे लहान वयातील प्रतिभांना राष्ट्रीय स्तरावर मान्यता दिली जाते.
यात निवड करताना अभिनयाच्या नैसर्गिकतेचा, संवाद अभिव्यक्तीचा, पात्र समजून साजेसं प्रस्तुत करण्याचा विचार केला जातो.
ही निवड प्रक्रिया कडवी असून, अनेक नामांकन व फिल्म पाहणाऱ्या अवस्थेतून निवड होते.
“Best Children’s Film” पुरस्कार
“नाळ 2” या चित्रपटाला Best Children’s Film हा राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला आहे.
म्हणजेच, हे चित्रपट संपूर्णपणे बालदृष्टीने उपयुक्त, प्रेरणादायी आणि सादर करणाऱ्या तत्वांकडे लक्ष देतो, ही गुणवत्ता ज्यूरींनी ओळखली.
या पुरस्कारामुळे चित्रपटाला राष्ट्रीय स्तरावर विशेष प्रतिष्ठा प्राप्त झाली आणि तो मराठी चित्रपटसृष्टीसाठी गर्वाचा प्रश्न ठ
पुरस्कार प्राप्तीचे सामाजिक, सांस्कृतिक व कला दृष्टिकोनातून अर्थ
बालकलाकारांसाठी प्रेरणा
त्रिशा ठोसर यांना मिळालेला राष्ट्रीय पुरस्कार हे छोटे वय असताना उत्कृष्ट कामगिरी करणाऱ्या प्रत्येक बालकलाकारासाठी एक मोठा प्रेरणा स्त्रोत आहे.
यामुळे अशा अपार संभावनांवर विश्वास निर्माण होतो की वयाने मर्यादा आहेतच पण निपुणतेची उच्चता व यश मिळवता येऊ शकते.
मराठी चित्रपटसृष्टीला मिळणारा गौरव
मराठी चित्रपटांनी अनेक राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकले आहेत, पण “नाळ 2” आणि त्यातील बालकलाकारांची यशकथा हे एक विशेष अधिष्ठान निर्माण करते.
मराठी चित्रपटसृष्टीच्या मर्यादित संसाधनांमध्ये देखील गुणवत्तापूर्ण सिनेमा बनण्याची क्षमता अधोरेखित होते.
याने स्थानिक भाषेतील संवाद, संस्कृती, नाट्यशैली यांना राष्ट्रीय पटलावर ओळख मिळाली.
बालदृष्टी आणि संवादाचा मंथन
“नाळ 2” च्या माध्यमातून, चिमीचा दृष्टिकोन आपल्याला पाहण्याचं एक नवीन दृष्टीकोन देते.
सामान्यतेने लहान मुलांच्या मनातील भीती, अपेक्षा, आणि अडचणी सार्वजनिक संवादात येतात.
राज्य, समाज, घर या त्रिकोणात बालांचे स्थान कसं विकसित होते याचा विचार येतो.
प्रेरणा आणि पुढील आशा
त्रिशाच्या यशाने उद्योगातील लोकांना बालकलाकारांना अधिक संधी देण्याचा विचार करायला भाग पाडेल.
माध्यम आणि निर्मिती कंपन्यांना बालकलाकारांच्या कलागुणांवर जास्त विश्वास ठेवावा लागेल.
या यशाने सामाजिक स्वरूपात ‘कुठल्याही वयातील प्रतिभेला मान्यता द्यावी’ हा संदेश मजबूत होतो.
काही ठळक मुद्दे (Key Points)
1Youngest National Award Winner — त्रिशा ठोसर ४ वर्षांची असून राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकणारी सर्वात लहान बालकलाकार ठरली. (Youngest National Award Winner
2 Best Child Artist Recognition — चिमी भूमिकेसाठी Best Child Artist या राष्ट्रीय पुरस्काराचा मान मिळाला. (Best Child Artist Award)
3 Best Children’s Film — “नाळ 2” या चित्रपटाला Best Children’s Film हा राष्ट्रीय पुरस्कार सुद्धा मिळाला. (Best Children’s Film
4 Natural Acting & Innocence — त्रिशाच्या अभिनयातील स्वाभाविकता, निरागसता आणि भावनात्मक सहजता हे ज्यूरींसमोर महत्वाचे ठरले
5 Marathi Cinema’s Pride — याने मराठी चित्रपटसृष्टीला राष्ट्रीय स्तरावर गौरव दिला.
6 Inspirational for Child Artists — अवघ्या वयात हा यश प्रत्येक बालकलाकारासाठी प्रेरणा बनेल.
7 Social & Cultural Impact — बालदृष्टीला संवाद, संस्कृती व नातेसंबंधांचा विचार करणारा दृष्टिकोन.
8 Future Opportunities — उत्पादन कंपन्या, दिग्दर्शकांना बालकलाकारांना भरपूर संधी देण्याची अपेक्षा.
परिणाम व भविष्यातील दिशा
महाराष्ट्राच्या आणि मराठी सिनेमा चाहत्यांनी या यशाला फार मोठा प्रतिसाद दिला.
स्थानिक वृत्तपत्रे, माध्यमे या विषयावर विस्तृत कव्हरेज देऊ लागली.
सोशल मीडियावर त्रिशाच्या फोटो, व्हिडिओ, कार्यक्रमाचे क्षण वेगाने व्हायरल झाले.
कलाकार व दिग्दर्शकांकडून अभिनंदन संदेश आले. उदाहरणार्थ, कमल हासन यांनी तिला व्हिडिओ कॉल करून तिच्या यशाचे कौतुक केले.
दीर्घकालीन अपेक्षा
बालकलाकारांसाठी अधिक चांगल्या प्रशिक्षण सुविधा (acting schools, workshops) वाढतील.
निर्मात्यांना बालकलाकारांची प्रतिभा ओळखण्याची तीव्रता वाढेल.
मराठी चित्रपट जास्त लोकांपर्यंत पोहोचतील आणि त्यांच्या सामाजिक विषयांना आदर्श व्यासपीठ मिळेल.
अशा बालदृष्टीवर आधारित कथा अधिक प्रमाणात निर्मिती होईल.
त्रिशा ठोसरचा अभिनय करिअर पुढे जाईल, आणि ती भविष्यात मोठ्या प्रोजेक्ट्समध्ये दिसू शकते.
काही आव्हाने
वयाच्या लहानपणी प्रसिद्धीचे दाब व अपेक्षा, मानसिक संतुलन राखणे.
बालकलाकारांसाठी सुरक्षित वातावरण, योग्य मार्गदर्शनाची आवश्यकता.
अभिनय व शिक्षण यांचा संतुलन राखणे—मी शाळा, अभ्यास विसरू नये.इतर बालकलाकारांविरुद्ध तुलना करण्याचा दबाव न आणणे.
*तात्पर्य*
“नाळ 2” या चित्रपटातील चिमी (Chimi) ही पात्र आणि त्यातील भूमिका, ही बालदृष्टीची एक संवेदनशील पण ठोस मांडणी होती. त्रिशा ठोसरने या भूमिकेत जी नाजूकता, स्वाभाविकता, आत्मविश्वास दाखवला, त्याने राष्ट्रीय पुरस्कार विजयी होण्यापर्यंतचा प्रवास साकारला.
या यशाचा परिणाम केवळ तिच्या व्यक्तीगत जीवनापुरता मर्यादित नाही, तर मराठी चित्रपटसृष्टी, बालकलाकारांना, आणि भारतीय सिनेमा पटलावर या विषयाची दखल वाढवण्यास मदत करेल.
अभिनय कला म्हणजे वय, रूप, अनुभवाच्या बंधनांना ओलांडून आपली भाषा व्यक्त करण्याची स्वतंत्रता आहे — त्रिशाच्या या यशाने त्या स्वप्नांना नवसंजीवनी दिली आहे.